ZAJEZIERZE
Wieś, w której jesienią 1920 r. skoszarowano 28 pułk artylerii lekkiej podległy 28 DP. Przy kościele stoi pomnik ku czci żołnierzy polskich z 28 DP, na którym udokumentowano ich drogę bojową we wrześniu 1939 r., nazwiska poległych żołnierzy i urny z ziemią z pobojowisk. Na kościele tablica informująca, iż fundamenty i część ścian kościoła należały do koszar 28 pułku artylerii lekkiej. Tablica ta jest poświęcona żołnierzom tej formacji. Tablica-pomnik z 1990 r. przy szosie informuje, że „Tu 13 sierpnia 1920 r. krótko odpoczywał Marszałek Polski J. Piłsudski przed „cudem nad Wisłą” w wojnie z bolszewikami”.
SIECIECHÓW OPACTWO
We wsi kościół pobenedyktyński Wniebowzięcia Matki Boskiej i Dziesięciu Tysięcy Męczenników, pierwszy wzniesiony w XII w. (ok. 1132 r.) z fundacji rodu Toporczyków, znacznie przebudowany i rozbudowany w l. 1739-67, obecnie w trakcie remontu, późnobarokowy, z czworoboczną wieżą. Postawiony na rzucie krzyża greckiego (równoramiennego) z dwiema piętrowymi przybudówkami po bokach prezbiterium. Ściany prezbiterium i ramion transeptu faliście wygięte. Na piętrze prezbiterium są pomieszczenia d. chóru zakonnego otwartego lożami do prezbiterium i transeptu. W murach transeptu i nawy korytarzyki łączące chóry zakonny i muzyczny. Sklepienie wnętrza kościoła kolebkowe, na skrzyżowaniu nawy i transeptu spłaszczona kopuła. We wnętrzu pozostałości polichromii rokokowo-klasycystycznej z końca XVIII w. architektonicznej i figuralnej (m.in. portrety postaci historycznych). Pod kościołem krypty. W kościele znajdują się obrazy „Św. Antoni Padewski” i „Matka Boska Różańcowa” namalowane przez Wojciecha Gersona w 1883 r., które powstały z przeznaczeniem na zasłony ołtarzy bocznych w ramionach transeptu (obecnie na plebanii). Do kościoła przylega skrzydło klasztoru z XII w. (z częściowo zachowaną romańską ścianą), przebudowanego ok. 1733 r., obecnie częściowo w ruinie. W sąsiedztwie kościoła późnobarokowy przeorat z XVIII w. (obecnie plebania), kłasycystyczny pałac opacki z przeł. XVIII i XIX w. i dzwonnica z końca XVIII w. Całość założenia klasztornego obramowana jest zachowanym fragmentarycznie starym murem z kapliczkami.
W klasztorze książę mazowiecki Konrad I więził małoletniego księcia krakowskiego i sandomierskiego Bolesława Wstydliwego oraz jego matkę Grzymisławę. W istniejącej przy opactwie benedyktynów szkole nauczał krótko poeta Sebastian Klonowie (1545-1602), a do szkoły tej uczęszczał zapewne Jan Kochanowski. Do sieciechowskich benedyktynów również odnosi się staropolskie porzekadło: „sieciechowscy śpiewacy, świętokrzyscy pijacy, a pułtuscy żacy”.
SIECIECHÓW
Wieś położona nad rz. Łachą – starorzeczem Wisły, siedziba urzędu gminy.
Wzmiankowany w 1096 r. W średniowieczu był tu gród książęcy (na Wójtowej Górze, 1,5 km na zach. od obecnej wsi) wzniesiony przy przeprawie przez Wisłę, na jej ówczesnym prawym brzegu. W XI w. był siedzibą palatyna księcia Władysława Hermana – Sieciecha Starszego. Tu był więziony syn księcia – Zbigniew. Na pocz. XII w. w pobliżu grodu założone zostało opactwo benedyktynów.
Według nie potwierdzonych przekazów dobra, które król Bolesław Krzywousty przeznaczył na uposażenie zakonników, należały wcześniej do syna palatyna – również Sieciecha, który był cześnikiem króla. Tenże Sieciech za ucieczkę z pola bitwy został z rozkazu króla uwięziony, a jego majątek skonfiskowany. Do tego tradycyjnego przekazu nawiązał Ignacy Krasicki w słowach: „Ten, który na wojnie stchórzył, Sieciech dom swój zakapturzył”.
W XIII w. w pobliżu grodu rozwinęła się osada targowa. W XIII i XIV w. miejscowość była siedzibą kasztelanii. Przed 1386 r. Sieciechów otrzymał prawa miejskie. Odsunięcie się głównego koryta Wisły wskutek powodzi w końcu XIV w. spowodowało utratę znaczenia miasta jako ośrodka administracyjnego i handlowego na rzecz Stężycy. W 1607 r. Sieciechów był siedzibą rokoszan Mikołaja Zebrzydowskiego. W 1792 r. z obozu wojskowego w pobliżu Sieciechowa Tadeusz Kościuszko i książę Józef Poniatowski wysłali królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu swoje dymisje. W 1819 r. miała miejsce kasata opactwa benedyktynów, a w 1870 r. utrata praw miejskich.
Zachował się d. układ urbanistyczny z czworobocznym rynkiem pośrodku. Kościół paraf. św. Wawrzyńca wzniesiono w l. 1710-69. Jest murowany i powstał w miejscu wcześniejszych świątyń drewnianych, z których najstarsza istniała już w 1326 r. Jednonawowy. Wewnątrz znajduje się polichromia iluzjonistyczna oraz bogate wyposażenie barokowe i rokokowe, m.in. ambona i chrzcielnica. W prezbiterium obraz św. Wawrzyńca z XVIII w. Ratusz murowany, wzniesiono w 1846 r. – obecnie jest to siedziba USC.