WIERZCHOWINY
6 czerwca 1945 r. oddział Pogotowia Akcji Specjalnej NSZ (podporządkowany wówczas AK) pod dow. mjr. dr. Mieczysława Pazderskiego „Szarego” wykonał wyrok śmierci na 19 mieszkańcach wsi (17 Ukraińcach i 2 Polakach) za współpracę z UB i NKWD. Tego samego dnia, w kilka godzin po tej akcji, wieś została spacyfikowana przez nieznany oddział. Wymordowano wtedy 197 mieszkańców, głównie Ukraińców, w tym także dzieci. Zbrodnia została wykorzystana w kampanii propagandowej przeciw NSZ przy okazji pokazowego procesu członków powojennego podziemia w Lublinie w lutym i marcu 1946 r. Z 23 sądzonych tylko jeden brał udział w akcji na 19 kolaborantów z Wierzchowin (por. Roman Jaroszyński „Roman”). Pozostali działali na innym terenie. W wyniku procesu zapadło 9 wyroków śmierci, z których 7 wykonano. Stracono m.in. kpt. Zygmunta Wolanina „Zenona” szefa AS i PAS okręgu lubelskiego MOW i NSZ, szefa II Obszaru NZW, mjr. Zygmunta Roguskiego „Kacpra” – szefa sztabów okręgu lubelskiego NSZ i NZW oraz ppor. Kazimierza Łuszczyńskiego „Mateusza” – szefa PAS NZS na Lublin (zakonnika – karmelitę trzewiczkowego).
7 km na wsch. Sielec. Wieś wzmiankowana w 1414 r. jako siedziba rodu Smoków herbu Ślepowron, następnie od 1543 r. Uhrowieckich, którzy wznieśli tu zamek warowny. Zachowały się pozostałości zamku wzniesionego w końcu XVI w. przez Uhrowieckich na miejscu d. obronnej siedziby Smoków. Zamek zniszczony w 1678 r. na skutek eksplozji prochów nagromadzonych w podziemiach. Kolejni właściciele Sielca – Rzewuscy – wznieśli nową (dziś już nie istniejącą) rezydencję. Całość otoczona była obwodem warownym założonym na planie czworoboku. Do naszych czasów zachowała się basteja pn.-zach. wraz Z odcinkiem muru kurtynowego. Basteja – wzniesiona na rzucie koła o średnicy 18,7 m z kamienia wapiennego. Grubość ściany przy fundamentach wynosi 2,25 m. Dach stożkowy, obniżony, kryty gontem. Zachowany fragment muru ma wys. 10 m, jego grubość przy gruncie wynosi 2,16 m. Dwór murowany z poi. XIX w., do 1944 r. należał do Rzewuskich. Zbudowany został na rzucie prostokąta z asymetrycznym ryzalitem, w części głównej parterowy o dwóch parach kolumn, kryty dachem dwuspadowym. Obecnie użytkowany przez szkolę podstawową. Otoczenie baszty i dworu stanowi park krajobrazowy ukształtowany w poi. XIX w. W parku na kolumnie figura Najświętszej Marii Panny Assunty z poi. XVII w., barokowa, kamienna, ustawiona na wysokiej kolumnie kompozytowej, oplecionej rzeźbioną winoroślą.
DEPUŁTYCZE KRÓLEWSKIE
We wsi w 1508 r. wzmiankowane istnienie cerkwi prawosławnej, zamienionej później na greckokatolicką. Kościół paraf. Wszystkich Świętych wzniesiony w 1774 r. jako cerkiew greckokatolicka, drewniany, jednonawowy konstrukcji zrębowej, dwustronnie oszalowany i wzmocniony lisicami. Wewnątrz XVIII-wieczny późnobarokowy ołtarz przeniesiony z kościoła w Trzeszczanach z barokowym obrazem „Wszystkich Świętych” z XVIII w. W bocznych ołtarzach obrazy „Ukrzyżowanie” oraz „Św. Piotr i św. Paweł” – obydwa barokowe, zapewne szkoły włoskiej. Obok kościoła drewniana dzwonnica konstrukcji ryglowej na rzucie kwadratu. Murowany dwór z poł. XIX w. Od frontu portyk o dwóch parach kolumn, zwieńczony trójkątnym szczytem. Park krajobrazowy, podworski, z poł. XIX w., z zachowanymi licznymi okazami drzew egzotycznych, w parku źródła rz. Uherki.