STOŁPIE
Wieś w gminie Chełm. Nad rz. Garką. Wzmiankowana jako gród książąt halicko-włodzimierskich w 1204 r. Wraz z Bieławinem i Chełmem stanowił zespół umocnień.
Wieża z X-XI w. służąca zapewne celom kultowo-misyjnym. Był to nieduży obwarowany klasztor – pustelnia. Wieża ma wys. 20 m, wzniesiona jest na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu z grubo ciosanego zlepieńca wapienno-piaskowego na zaprawie wapiennej. Wejście do obiektu usytuowane było dopiero na poziomie czwartej kondygnacji, prowadziła do niego zewnętrzna drewniana drabina. Obecny otwór wybity został w 1827 r. Pierwsza kondygnacja miała charakter piwnicy, druga służyła jako pomieszczenia gospodarcze. Na trzeciej kondygnacji z oknami strzelniczymi znajdowała się sypialnia. Czwarta przeznaczona była na cele mieszkalne. Na piątej, najwyższej kondygnacji umieszczona była kaplica.
Zabytek w Stołpiu ma dużą wartość historyczną, jest unikatowy na skalę europejską z uwagi na specyficzny charakter, formę i wiek. Jest zapewne najstarszą murowaną budowlą we wschodniej części Polski. W pobliżu wieży niewielkie źródło według tradycji o właściwościach leczniczych.
NOWOSIÓŁKI-KOLONIA
2 km na pd. wsch. Podgórze. We wsi kościół paraf. Chrystusa Pana Zbawiciela – d. monastyr prawosławny św. Spasa (Zbawiciela) wzmiankowany od 1440 r. Pierwotna najstarsza świątynia na rzucie kwadratu zachowana w obrębie obecnego prezbiterium. W XV w. do świątyni przylegał od zach. prostokątny budynek monastyru, prawdopodobnie dwukondygnacyjny. Od 1622 r. jako własność biskupów chełmskich unickich został rozbudowany Z przekształceniem d. świątyni w prezbiterium, a budynku d. monastyru (po powiększeniu) w nawę główną. Przed 1650 r. był przekazany bazylianom. W 1864 r. cerkiew została zamieniona na prawosławną, a w 1924 r. na kościół rzymskokatolicki. Obecna bryła świątyni ukształtowana po przebudowach w 1640 i 1864 r. Jednonawowa na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu z węższym prezbiterium. Oszkarpowana na narożach i od frontu, ze szczytem barokowym ujętym po bokach spływami wolutowymi i sterczynami. Wewnątrz polichromia w stylu klasycyzmu z pocz. XIX w., m.in. na stropie malowidło przedstawiające Trójcę Świętą. Ołtarz główny rokokowy z 2 poł. XVIII w.