Trasa Chmiel Drugi – Krzczonów Pierwszy

Chmiel Drugi. Na pd. od wsi, na terenie Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego, rez. przyrody: „Chmiel” (utworzony w 1983 r. na pow. 26,83 ha dla ochrony grądu z drzewami pomnikowymi i kresowego stanowiska buka) i „Olszanka” (utworzony w 1983 r. na pow. 8,75 ha dla ochrony starodrzewu dębowego z domieszką sosny).

KRZCZONÓW-FOLWARK

1 km na zach. wzgórze Boży Dar (306,8 m n.p.m.) – najwyższy punkt Wyniosłości Giełczewskiej, na którym umieszczony jest zespół anten, najwyższy maszt ma wys. 216 m.

2 km na wsch. Krzczonów-Wójtostwo. Wieś na Wyniosłości Giełczewskiej, siedziba urzędu gminy Krzczonów. Ośrodek kultywowania tradycji ludowych (stroje ludowe, pisanki, kilimy). W czasie świąt religijnych część mieszkańców wsi ubiera się w tradycyjne regionalne stroje ludowe. Działający tu Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Krzczonowskiej wystawia „ Wesele lubelskie ” – spektakl oparty na regionalnych zwyczajach i obrzędach. W okresie okupacji hitlerowskiej w Krzczonowie od 1 października 1943 do 31 lipca 1944 r. konspiracyjnie wydawano pismo BIP AK rejonu IV obwodu Lublin-Powiat pt. „Codzienne Wiadomości Radiowe”. Ogółem wydano 248 numerów, początkowo w nakładzie 300, a później 500 egzemplarzy. Przed budynkiem szkoły pomnik ku czci poległych i pomordowanych w czasie okupacji hitlerowskiej. Na pn. od wsi 3 kurhany datowane na X w.

Wieś leży na pn. zach. skraju Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego. Park został utworzony w 1990 r. na pow. 12 421 ha dla ochrony wyjątkowo urozmaiconej pod względem fizjograficznym i przyrodniczym Wyniosłości Giełczewskiej, przeciętej głęboko wciętą doliną rz. Giełczwi oraz licznymi wąwozami. Różnica poziomów sąsiadujących ze sobą dolin i wyniosłości sięga 100 m. Obszar jest bogatym terenem źródliskowym (45 źródlisk pojedynczych i grupowych). W zach. i pn. części parku i jego otuliny Zgrupowanie 14 ostańców piaskowcowych o wdzięcznych nazwach: Boży Dar, Chełmiec, Markowa Góra, Szabałowa Góra i in. O wysokości bezwzględnej przekraczającej minimalnie 300 m n.p.m. Park w niewielkiej części porasta las — głównie dębowo-grabowy z domieszką buka, w mniejszym stopniu lęgowy i olsowy. Na nasłonecznionych stokach wzniesień występują murawy i zarośla kserotermiczne (wśród nich oman wąskolistny, ostrożeń panoński, pajęcznica gałęzista). Na wsch. od Krzczonowa występuje stanowisko bardzo rzadkiej w Polsce cieszynianki wiosennej. Dość bogata gatunkowo jest awifauna parku (kruk, dzięcioł czarny, pełzacz leśny, perkoz rdzawoszyi, głowienka, sieweczka leśna, myszołów). Na terenie chronionym utworzono 2 rez. przyrody „Chmiel” i „Olszanka” (opis patrz: Chmiel Drugi).

KRZCZONÓW PIERWSZY

Wieś jest znanym ośrodkiem tradycyjnej kultury ludowej. Miejscowy strój ludowy jest typowym strojem lubelskim. Kościół paraf. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, murowany, wzniesiony w l. 1633-53, rozbudowany w 2 poł. XVIII i w 1 poł. XIX w., odnowiony w l. 1925-26, wtedy też powstały malowidła szkoły krakowskiej. Obraz Matki Bożej z XVII w. w ołtarzu głównym, jak mówią przekazy, został podarowany przez króla Jana Kazimierza. Obok murowana dzwonnica z 1908 r. Dawne drewniane zabudowania dworskie: czworak z końca XIX w. i młyn wodny z pocz. XX w. Przy szkole pomnik mieszkańców wsi – ofiar II wojny światowej.