Biłgoraj
Miasto powiatowe (ok. 26000 mieszk.) na Równinie Biłgorajskiej, nad rz. Białą i Czarną Ładą. Siedziba gminy i gminy miejskiej. Lokalny ośrodek przemysłowy (przemysł dziewiarski – zakłady „Mewa”, spożywczy, drzewny, wikliniarstwo oraz włosiankarstwo), węzeł drogowy i dość duża stacja kolejowa (linie normalnotorowe i szerokotorowa). W mieście działa aktywnie muzeum propagujące historię i kulturę materialną regionu, Biłgorajskie Towarzystwo Regionalne oraz założony w 1961 r. Chór Ziemi Biłgorajskiej.
Kościół paraf. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, późnobarokowy, murowany i tynkowany, wzniesiony w l. 1732— -1755 w miejscu d. zboru kalwińskiego, przebudowany (zmiana fasady i nadbudowa wież) w 1. 1883-85. Wewnątrz obraz ścienny przedstawiający Biłgoraj płonący w 1939 r. W ogrodzeniu kościoła kapliczka Matki Boskiej umieszczona na kolumnie, kamienna, z 1699 r. (według tradycji wystawiona w roku śmierci ostatniego innowiercy z Biłgoraja). Dawna cerkiew greckokatolicka, obecnie kościół rzymskokatolicki paraf. św. Jerzego wzniesiona w l. 1790-93, częściowo przebudowana po 1919 r. Kościół pofranciszkański paraf. św. Marii Magdaleny (na przedmieściu Puszcza Solska), murowany, trójnawowy, wzniesiony w l. 1921-29 wg proj. Jerzego Siennickiego jako wotum za zwycięstwo w wojnie 1920 r. Wystawiony w miejscu wcześniejszego kościoła z 1644 r. fundacji Jana Zamoyskiego – gen. ziem podolskich, zniszczonego w 1648 r. przez Kozaków Bohdana Chmielnickiego oraz w 1655 i 1702 r. przez Szwedów, odbudowanego w 1705 r. z fundacji Józefa Tomasza Zamoyskiego, spalonego od pioruna w 1794 r. W XIX w. funkcję kościoła pełniło jedno z pomieszczeń w części klasztornej. W ołtarzu głównym obraz patronki kościoła z XVII w. Zabudowania klasztorne – dwukondygnacyjne, rozmieszczone na planie litery L, murowane, zbudowane ok. 1788 r., przebudowane. Na fasadzie umieszczony jest herb Jelita – Konstancji z Czartoryskich Zamoyskiej – fundatorki klasztoru. Kaplica św. Marii Magdaleny, murowana, wzniesiona po 1794 r. obok źródełka uznawanego za cudowne. Murowana brama-dzwonnica z końca XVIII w., przebudowana. Budynek d. urzędu powiatowego (ul. Kościuszki 48) murowany, wzniesiony w 1880 r., przebudowany (nadbudowa piętra) po 1916 r. – obecnie budynek mieszkalny. Budynek d. magistratu (ul. Kościuszki 24), wzniesiony w pocz. XX w., drewniany – obecnie budynek mieszkalny. Park dworski zw. Rożnówką (przy ul. Batorego), z ok. 1820 r., romantyczny, poprzecinany kanałami wodnymi, zaprojektowany dla Stanisława Nowakowskiego. W parku znajdowało się kilka pomników i tablic upamiętniających wybitnych Polaków, m.in. biskupa Ignacego Krasickiego, płk. Cypriana Godebskiego, księcia Józefa Poniatowskiego, gen. Jana Henryka Dąbrowskiego i gen. Józefa Zajączka. Muzeum Rzemiosł Ludowych (pl. Wolności 16) prezentujące historię i kulturę materialną regionu. Godna uwagi jest zwłaszcza ekspozycja etnograficzna. Poza charakterystycznymi dla regionu wyrobami sitarskimi i włosiankarskimi pokazane są biłgorajsko-tarnogrodzkie stroje ludowe, wyroby rękodzieła ludowego obrazujące miejscowe hafciarstwo, pisankarstwo, garncarstwo, rzeźbę i malarstwo. Swoje miejsce w ekspozycji mają także typowe prace związane z rolnictwem, hodowlą, pszczelarstwem, leśnictwem, rybołówstwem i rzemiosłem. Zagroda sitarska (ul. Nadstawna 32), obecnie Oddział Muzeum Rzemiosł Ludowych w Biłgoraju. Składa się z drewnianych wzniesionych w 1 poł. XIX w. domu, spichlerza, wozowni, budynku gospodarczego i bramy z furtką.
Od XVII do pocz. XX w. Biłgoraj słynął z wyrobu sit. Ignacy Krasicki w 1783 r. tak pisał o mieście: „zaszczyt jego wieloraki, sławne sita i przetaki”. W 2 poł. XIX w. sitarstwo było tu tak popularne, że zajmowała się nim znaczna część mieszkańców. Praca była w ten sposób podzielona, że kobiety zajmowały się tkaniem specjalnego płótna, a mężczyźni jego oprawą i rozwożeniem gotowych sit i ich sprzedażą. W 1873 r. wyprodukowano tu prawie 1,5 min sit wartości ówczesnych 150 000 rubli. Po I wojnie światowej wielkość produkcji sit gwałtownie spadła w związku pojawieniem się tańszych wyrobów pochodzących z fabryk.
Pozostałości zagrody młynarskiej (ul. Czerwonego Krzyża 29) – obecnie Oddział Muzeum Rzemiosł Ludowych w Biłgoraju. Składa się z drewnianych, zbudowanych w 2 poł. XIX w. domu i spichlerza oraz drewnianych 2 jazów i mostu na rz. Biała Łada zbudowanych w 1932 r. Drewniany młyn spłonął w 1987 r. Cmentarz rzymskokatolicki (nieczynny) przy ul. Lubelskiej usytuowany częściowo w miejscu domniemanego d. grodziska wczesnośredniowiecznego, ok. 50 m na pn. od ul. Lubelskiej, w pobliżu rz. Biała Łada. Na cmentarzu tym zabytkowe nagrobki z XIX w. Cmentarz rzymskokatolicki (czynny) przy ul. Lubelskiej. Na cmentarzu spoczywają żołnierze polegli w czasie I wojny światowej (2 mogiły zbiorowe i kopiec pamiątkowy), 42 żołnierzy polskich (z armii „Kraków” i „Lublin”) poległych i zmarłych od ran w miejscowym szpitalu we wrześniu 1939 r., żołnierze AK polegli głównie w 1944 r. (w ich pobliżu pomnik z 1958 r. poświęcony „Bohaterom walk o wolność 1939-45”) oraz ppor. Józef Stegliński „Cord” od listopada 1942 komendant rejonu AK Biłgoraj, który poległ 24 czerwca 1944 r. na moście na rzece Sopot. Cmentarz rzymskokatolicki usytuowany w pobliżu kościoła pofranciszkańskiego w pd. części miasta (przedmieście Puszcza Solska). Na nim mogiły 39 żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 r. Cmentarz żydowski (ul. Konopnickiej), pow. ok. 0,12 ha. Odnowiony w l. 1985-86. Zachowało się ok. 50 tradycyjnych nagrobków w formie macew. W centralnym miejscu pomnik w formie dwóch macew upamiętniający Żydów z Biłgoraja – ofiary II wojny światowej. Cmentarz żydowski (ul. Morowa) założony w 1725 r., zaniedbany, obecnie teren zabudowany. Pomnik w formie tablicy poświęcony poecie i biskupowi – Ignacemu Krasickiemu (w sąsiedztwie kościoła św. Jerzego), odsłonięty w 1820 r. (na obecnym miejscu od ok. 1920 r.), pochodzący z parku Rożnówka. Pomnik w formie tablicy poświęcony Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu – na skwerze obok budynku d. elektrowni, odsłonięty w 1 poł. XIX w. (na obecnym miejscu od ok. 1920 r.), pochodzący z parku Rożnówka. Pomnik z 1957 r. i kwatera żołnierska przy ul. Droga Straceń (500 m na pn. od torów kolejowych), w miejscu rozstrzelania przez hitlerowców 64 partyzantów AK i BCh pojmanych pod Osuchami 4 lipca 1944 r. Pomnik przy ul. Droga Straceń (w pobliżu miejsca d. stacji kolejki wąskotorowej), w miejscu straceń w l. 1941-43 ok. 2 tys. jeńców angielskich, francuskich, radzieckich oraz internowanych Włochów.
5 km na zach. od miasta rez. przyrody „Obary”, utworzony w 1975 r. na pow. 82,25 ha, chroniący torfowiska przejściowe i wysokie z gatunkami północnymi i atlantyckimi.