Lublin
Miasto położone jest na pograniczu płaskowyżów: Nałęczowskiego i Świdnickiego oraz Równiny Bełżyckiej, nad rz. Bystrzycą i jej dopływami Czechówką i Czerniejówką. Zajmuje powierzchnię 147,5 km2 i liczy ok. 365 000 mieszkańców. Jest siedzibą władz województwa i powiatu. Lublin to największy ośrodek przemysłowy, naukowy i kulturalny we wsch. części Polski. Rozwinięty jest tu przemysł środków transportu (Fabryka Samochodów Ciężarowych – od 1993 r. montaż samochodów osobowych peugeot, od 1995 r. produkcja samochodów dostawczych Daewoo-Lublin) i spożywczy (cukrownia, zakłady mięsne, browar, zakłady tytoniowe, zakłady młynarskie z wytwórnią makaronów, zakłady spirytusowe, chłodnie). Ponadto z większych zakładów – odlewnia żeliwa, fabryka maszyn rolniczych, fabryka wag, wytwórnia światłowodów, drukarnie, elektrociepłownia. Lublin jest ważnym węzłem drogowym i kolejowym. Jest siedzibą władz metropolii lubelskiej Kościoła rzymskokatolickiego i stolicą diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Działa tu kilka wyższych uczelni, w tym: Katolicki Uniwersytet Lubelski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Akademia Rolnicza, Politechnika Lubelska, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji oraz Wyższe Seminarium Duchowne. W mieście znajduje się wiele placówek naukowych i kulturalnych, m.in.: Teatr im. J. Osterwy, Teatr Muzyczny, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena, Scena Plastyczna KUL, filharmonia i placówki muzealne (Muzeum Lubelskie – na Zamku, Muzeum Wsi Lubelskiej i Muzeum na Majdanku). Istnieje Ogród Botaniczny UMC-S, pracują stacje telewizyjne i rozgłośnie radiowe. Uprawianie sportu umożliwiają liczne obiekty rekreacyjne i sportowe (stadiony, tor łuczniczy, lodowiska, wyciąg narciarski, zalew na Bystrzycy – Jez. Zemborzyckie). Miasto położone jest na obszarze zróżnicowanym geomorfologicznie, o urozmaiconej rzeźbie terenu. Herbem miasta jest koziołek wsparty na tylnich nogach, a przednimi oparty o krzew winorośli.
DZIEJE I WSPÓŁCZESNE OBLICZE MIASTA
Założenie pierwszych osad na terenie dzisiejszego miasta datowane jest na V-VI w. (wzgórze Czwartek). Od VI-VII w. istnieje ciągłość osadnicza. W X-XI w. powstała osada targowa. W XII w., kiedy została założona kasztelania i utworzony archidiakonat, w dokumentach pojawiła się nazwa Lublin. W XIII w. Lublin był wielokrotnie napadany przez Rusinów, Jaćwingów, Litwinów i Tatarów. W końcu XIII w. (do 1302 r.) należał do książąt halickich. Prawo miejskie nadano w 1317 r. W 2 poł. XIV w. miasto zostało otoczone murami obronnymi i zamknięte 2 bramami: Grodzką i Krakowską. Położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych i przywileje (zwłaszcza składu, celne i handlu z Litwą) przyczyniły się szybko do rozwoju Lublina jako ośrodka handlu i rzemiosła (handlu zwłaszcza z Wielkim Księstwem Litewskim). Wkrótce miasto stało się także centrum politycznym i kulturalnym oraz stolicą województwa (od 1474 r.). W 1421 r. w Lublinie miał miejsce zjazd, na którym dopuszczono możliwość przyjęcia tronu czeskiego przez Władysława Jagiełłę lub Witolda. Uchwały zjazdowe były podstawą zabiegów Witolda o tę koronę i nieudanej wyprawy do Czech w 1422 r. Zygmunta Korybutowicza. W 1569 r. w mieście została zawarta unia polsko-litewska. Od 1578 r. miał tu swoją siedzibę Trybunał Koronny dla Małopolski. Istniała tutaj jedna z najważniejszych w Polsce gmin żydowskich. W 1. 1580-1764 w Lublinie obradowały sejmy Czterech Ziem. 4-17 czerwca 1606 r. odbył się zjazd przeciwników króla Zygmunta III Wazy, na którym wysunięto żądanie wypowiedzenia posłuszeństwa królowi i nakazano szlachcie zgromadzić się pod Sandomierzem. Od poł. XVI do poł. XVII w. Lublin był jednym z głównych ośrodków reformacji. Do 1648 r. istniała tu gmina braci polskich oraz gmina kalwińska. Działali Biernat z Lublina i Sebastian Klonowie (Arcenus).